Na dan kada je, 14. oktobra 1892. godine, puštanjem u rad linije od Kalemegdana do Slavije započelo rad gradsko saobraćajno preduzeće (GSP), tramvaj su vukli – konji.
Danas, u drugom veku postojanja, GSP „Beograd” ima mrežu autobuskih, trolejbuskih i tramvajskih linija kroz grad i prigradska naselja dugu dve hiljade kilometara.
Vratimo se ponovo u istoriju, gde je bilo još neobičnih detalja na vozilima javnog gradskog saobraćaja.
Električni tramvaji su u većem broju nabavljeni u prvoj deceniji dvadesetog veka. Njihova sedišta na tada prigradskim linijama bila su drvena, a na gradskim – luksuzna i udobna, tapacirana, sa naslonom od pletene morske trske.
Novi tramvaji su vukli prikolice – nekadašnje tramvaje sa konjskom zapregom. Zimi zatvorene, a leti otvorene.
Autobusi se u javnom gradskom prevozu pojavljuju 1927. godine, a trolejbusi dvadeset godina kasnije. Početkom sedamdesetih uvodi se i minibus prevoz.
Dalji razvoj Gradskog sobraćajnog preduzeća „Beograd”, koje to ime nosi od 1951. godine, pored proširenja mreže i povećanja broja vozila označila je izgradnja servisnih postrojenja i garaža, uvođenje tarifnog sistema i povezivanje sa postojećim autobuskim i železničkim saobraćajnim preduzećima.
Javni prevoz u Beogradu organizovan je kao posebna komunalna služba oktobra 1892. pod nazivom „Beogradska varoška železnica“.
Prvi tramvaji na konjsku vuču bili su na liniji Kalemegdan – Slavija.
Prva autobuska linija na relaciji Slavija – Avala startovala je 1925.
Prva trolebujska linija Kalemegdan – Slavija krenula je 1947.
GSP „Beograd“ danas
Po podacima iz 2014. godine, u saobraćaju je 1285 vozila prosečne starosti 12 godina. Polovinu čine zglobni autobusi (632 vozila), slede solo autobusi (358 vozila).
Gradsko saobraćajno preduzeće „Beograd“ održava više od 140 linije – više od 125 autobuskih, desetak tramvajskih i sedam trolejbuskih. Neke linije povremeno se ukidaju u zavisnosti od radova na beogradskim ulicama.
Linija EKO1 prva je linija u Beogradu na kojoj se građani voze električnim autobusom. Od 2016. godine elektrobus se može videti na ulicama Beograda između Vukovog spomenika i novobeogradskog naselja Belvil.
Svi trolejbusi (19, 21, 22, 28, 29, 41) osim jednog (40, Zvezdara) polaze sa Studentskog trga.
Od 20. septembra 2010. svim noćnim linijama dodat je simbol N, kako bi se jasno razlikovale od dnevnih linija.
Na noćnim autobuskim linijama od 2006. godine saobraćaj su obavljali i privatni prevoznici.
Pored prevoza putnika, GSP „Beograd“ građanima i pravnim licima nudi usluge iznajmljivanja vozila, prevoza lica sa posebnim potrebama minibusom „od vrata do vrata“, oglašavanja postavljanjem reklame na vozila gradskog prevoza, tehničkog pregleda vozila, popravki i održavanja autobusa i kamiona…
U GSP „Beograd“ je 2011. godine uveden novi sistem upravljanja vozilima i izdavanja karata – Bus Plus. Pored savremenih personalizovanih i nepersonalizovanih elektronskih kartica, karte za prevoz mogu se kupiti i u vozilima. Sistem „Bus Plus“ i dan danas izaziva kontroverze u domaćoj javnosti. (danubeogradu.rs)
