Zeleni kompleks Topčider i brdo Košutnjak čine zajedno jednu od najatraktivnijih izletničkih zona parkovsko-šumskog tipa u Beogradu.
Sam park Topčider je, međutim, nešto uži pojam za prostor koji je formiran planski, sredinom 19. veka, oko Konaka kneza Miloša Obrenovića.
Iako ime Topčider nagoveštava da su turski artiljerci iz logora koji se nalazio na ovom mestu planski napadali ili branili Beograd, poznato je da su u periodima mira svi vladari Beograda koristili Topčider za šetnju i odmor.
Tako je i knez Miloš, dok su Turci još bili u Beogradskoj tvrđavi, odlučio da po priznavanju samostalnosti Srbije svoju rezidenciju – konak podigne u Topčideru.
Sve je kao u kneževo doba
Konak kneza Miloša bio je od 1834. godine dvor Kneževine Srbije, u kojem je povremeno zasedala i skupština. U jednom od najvažnijih zdanja za istoriju Beograda, koje je projektovao graditelj Hadži Nikola Živković, u osmanskom rezidencijalnom stilu, danas je izložbeni prostor Istorijskog muzeja Srbije.
U isto vreme sa Konakom podignuta je kneževa zadužbina – dvorska crkva posvećena svetim apostolima Petru i Pavlu (Topčiderska crkva) sa česmom i svešteničkim konakom.
Ikonostas iz 1874. godine izradili su slikari Stevan Todorović i Nikola Marković, a prvobitni, koji je naručio knez Miloš, nalazi se danas u crkvi u Bariču.
Prilazni putevi, staze i zelenilo oko Konaka čine centar parka Topčider. Iz kneževog doba i dalje su tu i platani, od kojih je najveći, ispred samog objekta, simbol Topčiderskog parka.
Nedaleko je jedan od najstarijih sačuvanih beogradskih spomenika – Obelisk koji je izradio kamenorezac Franc Loran 1859. godine, u čast drugog dolaska na vlast kneza Miloša.
Od 1852. godine u parku se nalazi „Žetelica“, najstarija parkovska skulptura u Beogradu, delo bečkog vajara Fidelisa Kimela.
Spomenik Arčibaldu Rajsu, švajcarskom forenzičaru i publicisti koji se kao dobrovoljac pridružio srpskoj vojsci u Prvom svetskom ratu, podignut je 1931. godine. Autor je vajar Marko Brežanin, a obeležjem je odata pošta doktoru Rajsu, preminulom dve godine ranije u Beogradu, čija je želja bila da počiva na Topčiderskom groblju, a da mu srce bude sahranjeno na Kajmakčalanu.
Posebnu atmosferu Topčideru daju Topčiderska reka, veštačko jezero, vožnje fijakerom ili poseta hipodromu koji se graniči sa parkom. (danubeogradu.rs)