Dan u Beogradu Događaji u Beogradu
Berlin, evropska metropola, dovoljno je veliki da sve svoje stanovnike, posetioce i turiste potopi u anonimnost. Oko 3,4 miliona stanovnika iz više od 190 zemalja živi danas u jedinstvenoj multikulturnoj sredini.
Dok sam sedeo u holu aerodroma Tegel, sumirajući emocije posle najnovije poslovne posete nemačkoj prestonici, shvatio sam da ovaj grad nikoga ne može da ostavi ravnodušnim. Berlin ili volite ili mrzite zbog njegove dinamike, buke, šarolikosti i snage koju morate da uložite kako bi čitava kreativna energija, kojom ovaj grad zrači, mogla da se pretoči u vas.
Berlin nikada u svojoj prošlosti nije imao „zamrznuto stanje“ već konstantan razvoj. To isto važi i za građane ove metropole u koju se već decenijama slivaju ljudi iz celog sveta. Zbog toga je Berlin postao šareniji, međunarodniji i globalniji nego ikada. No istovremeno, život u njemu je postao skuplji, teži i naporniji, ali i uzbudljiviji.
Putovanje u ovaj grad danas se isplati više nego ikad. Zbog kupovine, mode, arhitekture, umetnosti, kuhinje ili filma. Za svačiji ukus postoji izbor. Zbog svega pomenutog, Berlin danas predstavlja svetski politički, poslovni, kulturni, medijski i naučni centar. On je jedna od najvažnijih saobraćajnih raskrsnica i najposećenijih gradova Evrope. Njegove spektakularne građevine nastajale su tokom duge i kontroverzne prošlosti. Osim ostalog i zato što je istorija Berlina usko povezana sa najznačajnijim istorijskim događajima Nemačke.
Ovaj grad u istoriji se prvi put pominje 1244. Poznati tridesetogodišnji rat (1618–1648) imao je po Berlin fatalni ishod – trećina svih kuća bila je uništena dok je broj stanovnika bio prepolovljen. Kada je Fridrih Vilhelm, poznatiji kao Veliki knez (Große Kurfrüst), 1640. preuzeo vladavinu, uveo je liberalizaciju imigracije i religijsku toleranciju. Sa ujedinjenjem nekoliko nemačkih nacionalnih država 1871, koju je uspešno sproveo pruski premijer Oto fon Bizmark, Berlin postaje glavni grad nove nemačke države. Već 1900. Prvi Rajh prerasta u Saveznu Republiku Nemačku.
Tom prilikom Vilhelm I je svečanom ceremonijom ustoličen kao prvi nemački car a Bizmark postaje prvi nemački kancelar. Za vreme Prvog carstva Nemačka postaje svetska sila, a Berlin svetski poznata prestonica (već 1905. broj stanovnika prelazi dva miliona). Nakon preuzimanja vlasti od nacionalsocijalista 1933. Berlin dobija na političkom značaju. U to vreme Adolf Hitler i njegov omiljeni arhitekt i generalni građevinski inspektor Albert Šper razvijaju gigantomanijski arhitektonski koncept za preoblikovanje Berlina prema rimskom uzoru u „Svetski glavni grad Germanija“.
To doba poznato je po velikom progonu jevrejske zajednice. Kulminacija nasilja desila se u noći između 9. i 10. novembra 1938. koju je inscenirao Gebels. Pomenute noći uz veliki tresak oboren je i veliki kristalni luster u ulaznom holu poznatog berlinskog magacina Hermana Tica, te, pored drugih objašnjenja, možda i otuda dolazi poznati naziv „Kristalna noć“. Tokom Drugog svetskog rata najveći delovi Berlina potpuno su uništeni u bespoštednom bombardovanju Saveznika.
Nakon rata na konferenciji u Jalti 1945. grad biva podeljen u četiri interesne zone (SAD, SSSR, Velika Britanija i Francuska). Samo tri godine kasnije među okupacionim snagama dolazi do prve velike krize, što uzrokuje početak tzv. „Hladnog rata“. Maja 1949. tri zapadna saveznika u svojoj berlinskoj zoni proglašavaju SR Nemačku kao naslednicu nekadašnjeg Rajha, dok će ruski odgovor uslediti oktobra iste godine, kada u drugoj zoni pod kontrolom SSSR-a biva stvoren DDR. Potom će istočni deo početi sa fizičkim zatvaranjem svog sektora izgradnjom Berlinskog zida koji je ovaj grad i njegov narod delio sve do 1989.
Pad Zida ujedno je označio i kraj takozvane Gvozdene zavese. Ovaj politički događaj imao je globalno političko značenje i predstavlja dokaz da nijedna politička ideologija nije večna. Nakon toga, Berlin počinje novu eru u svom razvoju, koja još traje. Grad je potpuno renoviran i obnovljen u kratko vreme i, u međuvremenu, postaje magnet za milione turista.
Nije jednostavno obilaziti Berlin ni uz prethodnu pripremu. Teško je odrediti prioritete za posetu brojnim znamenitostima. Građani Berlina imaju privilegiju što žive u njemu i što su svakog dana u mogućnosti da otkriju neki novi kamen uzidan u burnu prošlost ovog grada. Obično je ulica Unter den Linden polazna stanica za posetioce, jer se početak nalazi u blizini Aleksandar placa i 368 m visokog TV tornja, sa koga se pruža pogled na ceo grad.
Idući dalje opažaju se neverovatni objekti, crkve, Opera, Univerzitet Humbolt, a završava se kod čuvene Brandenburške kapije, koju još od 1793. krasi čuvena kvadriga. Ako nastavite pravo, ulazite u ulicu 17. juna. Sa desne strane je Bundestag, a potom nova kancelarska zgrada. Veliki park vodiće vas dalje do ogromne raskrsnice (Velika zvezda) kojom dominira spomenik Anđela pobede (Siegessäule).
Naravno, ima i drugih zanimljivih pešačkih ruta kao, na primer, od Hakešer Markta do stanice Fridrihštrase ili od Fridrihštrase do Potsdamer placa. Za one koji žele da osete dah bazara nezaobilazna četvrt je Krojcberg. Posete brojnim muzejima (pre svih Nemačkom, Starom i Istorijskom) i spomenicima (među kojima se ističe novi spomenik jevrejskim žrtvama) ne možete da planirate samo u dva-tri dana posete Berlinu.
Takođe ćete ostati duhovno i istorijski siromašni ako ne predvidite posetu najbitnijim verskim objektima (Nova sinagoga i Berlinska katedrala) i najpoznatijim dvorcima (Belvi u samom gradu i Sansusi u Potsdamu). Ne zaboravite da Berlin noću nudi isto toliko uzbuđenja kao i danju: brojni klubovi, restorani, kafei, pozorišta ili kabarei prave zaista težak izbor.
Novi berlinski aerodrom, Berlin Brandenburg, u potpunosti će zameniti sadašnja dva berlinska aerodroma Tegel i Šenefeld i imaće kapacitet da prihvati dvadeset sedam miliona putnika godišnje. „Novo tehnološko čudo“, kako ga već sada nazivaju, poneće dodatno ime „Vili Brant“.
Kada Berlin jednom doživite ne možete više da ga se zasitite. (Milan Vučković / danubeogradu.rs)
