Zgrada Doma narodne skupštine građena je gotovo trideset godina sa, istorijskim okolnostima uslovljnim, prekidima i izmenama prvobitnog projekta.
Zdanje Doma narodnog predstavništva Kraljevine Srbije, za koje je kamen temeljac 1907. godine položio kralj Petar Prvi Karađorđević, svečano je predato 1936. godine – Narodnoj skupštini Kraljevine Jugoslavije.
Autor projekta po kojem je gradnja započeta bio je dvorski arhitekta Jovan Ilkić, Zemunac školovan u Beču. Usledili su ratovi, Ilkić je 1917. godine umro u logoru, a građevinu namenjenu parlamentu, u akademskom stilu karakterističnom za javne zgrade, završio je njegov sin, arhitekta Pavle Ilkić.
Centralni deo zgrade, na koji se nastavljaju dva krila, naglašava njenu važnost i veličinu. Prilazne rampe na ulazu, široko stepenište, korintski stubovi, četiri manje i jedna velika kupola ističu monumentalnost zdanja i sa malo dekorativne plastike na fasadi.
Dve velike skulpturalne grupe ispred zgrade, pod nazivom „Igrali se konji vrani“, delo su vajara Tome Rosandića.
Poseta uz najavu
Enterijer Doma Narodne skupštine delo je poznatog ruskog carskog arhitekte Nikolaja Krasnova, koji je emigrirao iz domovine i doselio se u Beograd.
Ulazni hol sa glavnom kupolom koji dočekuje posetioca posebno je raskošan i jedinstven po kombinaciji arhitektonskih, skulpturalnih i zanatskih radova.
I u drugim značajnim prostorijama – velikoj i maloj plenarnoj sali, odborskim salama, biblioteci, predsedničkom i potpredsedničkom kabinetu, diplomatskom salonu i salama poslaničkih klubova, nalaze se brojne umetničke vrednosti i dragocenosti.
Mermerne skulpture vladara u nišama, freske i umetnička dela, rezbareni nameštaj i vrata, mermerni podovi i stubovi, kombinacija prirodnog, veštačkog i dekorativnog osvetljenja… u potpunosti su u skladu sa reprezentativnošću zdanja i njegovom funkcijom.
Zgrada svedok istorijskih prilika i neprilika, u kojoj je samo posle Drugog svetskog rata zasedao parlament država sa čak pet različitih naziva, danas je zvanično Dom Narodne skupštine Republike Srbije.
Otvoren za posete uz prethodnu najavu, kao i slična zdanja u svetu, što bi svakako trebalo iskoristiti. (danubeogradu.rs)