Organska hrana nastala je kao otpor i odgovor nekontrolisanom i sve većem prisustvu štetnih hemijskih sredstava u proizvodima namenjenim ljudskoj ishrani.
Pesticidi, insekticidi, konzervansi, hormoni, antibiotici… upotrebljavani su u proteklim decenijama masovno u tretiranju biljaka i ishrani domaćih životinja, a njihovi ostaci su se zadržavali u hrani koju su stanovnici svih uzrasta, iz svih krajeva sveta, konzumirali.
Naučna ispitanja su dokazala da su rizici za veliki broj zdravstvenih poremećaja, od alergija do najtežih bolesti, višestruko uvećeni unošenjem hemijskih supstanci hranom.
Veći plodovi i prinosi, krupnije i otpornije domaće životinje, usporeni procesi propadanja hrane, jednostavna rešenja uz rast profita za proizvođače… pokrenuli su spiralu zavisnosti tla, biljaka i životinja, proizvodnje i prerade hrane od – hemijskih supstanci.
Organska hrana – svetski trend
Organska hrana se, u početku, proizvodila retko i bila je izbor posvećenih pojedinaca, a sada je sve više svetski trend.
Voće, povrće i žitarice gaje se na nezagađenom zemljištu bez veštačkih đubriva. Životinje koje daju meso, mleko, jaja, hrane se organski proizvedenom hranom, a dalja prerada odvija se bez hemijskih konzervansa i aditiva.
Dokazano je da ovakve namirnice imaju znatno više hranljivih sastojaka i zanemarivu količinu štetnih, uz bolji ukus i miris.
Organska hrana je zbog većih troškova proizvodnje skuplja, plodovi su obično manji i neugledniji, a održavanje hrane kraće zbog odsustva hemijskih konzervansa, ali su prednosti za zdravlje, posebno najmlađih čiji je organizam u fazi razvoja, nemerljive.
Zanimljivo je da je organska hrana prvi put počela da se proizvodi u Srbiji 1989. godine, i to u Topličkom okrugu.
U vreme SR Jugoslavije usvojen je prvi Zakon o organskoj proizvodnji u Srbiji, koji je menjan (i unapređivan) 2006, 2010. i 2019. godine.
Naravno, organska hrana se najviše proizvodi u Vojvodini, a onda u regionu južne i istočne Srbije. Možda je šokantan podatak da se samo 1% organski proizvedene hrane u Srbiji proda na domaćem tržištu, a 99% se izvozi!
Regulative
Zainteresovanost država i vlada da svojim stanovnicima omoguće konzumiranje kvalitetne hrane stavila je ovu oblast u okvire stroge zakonske regulative.
Znak da je upakovana hrana koja se prodaje usaglašena sa propisima za proizvodnju organske hrane specifičan je, prepoznatljiv i dobro poznat kupcima.
Naziv organski ima, međutim, različito značenje u regulativi pojedinih država, pa je i to potrebno imati u vidu.
Kanadske prehrambene prerađevine, na primer, moraju da imaju 95% i više organskih sastojaka i obično je odobrava posebno ovlašćeno telo, da bi nosile znak Canada organic. (danubeogradu.rs)