Dan u Beogradu Događaji u Beogradu
Palata „Srbija“ na Novom Beogradu, između Bulevara Mihajla Pupina i Bulevara Nikole Tesle, i dalje se najčešće naziva Zgrada SIV-a, po skraćenici za Savezno izvršno veće – vladu socijalističke Jugoslavije čije je sedište bila.
Palata Federacije, kako je glasio još jedan neformalni popularni naziv, bila je za svoje vreme monumentalno savremeno zdanje, arhitektonski ponos Beograda druge polovine 20. veka.
Uz pomoć istorijskih okolnosti…
Izgradnja reprezentativnog državnog objekta započeta je udarnički, trudom akcijaša na tada pustom Novom Beogradu, po projektu četvoročlanog tima zagrebačkih arhitekata na čelu sa Vladimirom Potočnjakom, koji je pobedio na saveznom konkursu 1947. godine.
Pošto je kao uzor poslužila zgrada slične namene u Moskvi, raskid sa Sovjetskim Savezom godinu dana kasnije nalagao je da se od prvobitnog rešenja značajno odstupi. Za izmene je angažovan arhitekta Mihailo Janković. Njegov rad definisao je zgradu Saveznog izvršnog veća kao izuzetno vredan primer pobede moderne arhitekture, ostavljen Beogradu i Srbiji u nasleđe.
Saloni republika
Palata Saveznog izvršnog veća projektovana je, dakle, stručno i ambiciozno, u potpunom skladu sa vremenom i korak ispred njega. Skladno rešenje u obliku slova „H“, sa fasadom od belog bračkog mermera, ispred središnjeg prostora ima ogromnu dvoranu za prijeme sa staklenom kupolom, kapaciteta dve i po hiljade zvanica.
Palata Federacije otvorena je 1961. godine, u vreme Prvog samita nesvrstanih zemalja, kako bi se njenih šest salona, tri dvorane i trinaest konferencijskih sala stavilo u funkciju velikog događaja.
Više od sedam stotina kancelarija služilo je osnovnoj nameni državne admimistrativne zgrade, ali su upravo hodnici, stepeništa, holovi i ogromni zajednički prostori koji čine više od polovine ukupne površine, njeno glavno obeležje.
Svaka jugoslovenska republika imala je salon sa svojim simbolima ili radovima najpoznatijih nacionalnih umetnika, pa su tako lusteri u slovenačkom bili u obliku ukrasa iz Postojnske jame, hrvatski salon je imao fresku dalmatinskog krša, a bosanskohercegovački tapiseriju sa šumama… Sa raspadom države šest salona je preimenovano u crveni, plavi, braon…
Jedinstvene vrednosti Palate „Srbija“
Pored nesporne arhitektonske jedinstvenosti, važno je znati da je estetika i originalnost enterijera očuvana do današnjih dana.
U Palati „Srbija“ nalaze se izvanredni primerci dela primenjene umetnosti i radovi čuvenih slikara i vajara sa prostora nekadašnje države – Save Šumanovića, Milana Konjovića, Jovana Bijelića, Stojana Aralice, Ðorđa Andrejevića Kuna, Petra Dobrovića, skulpture Rista Stijovića…
Tu su, između ostalih, poznati mozaik „Sutjeska“ Marija Pregelja, slika „Kosovski boj“ i freska „Let u kosmos“ Petra Lubarde, triptih mozaik „Stvaranje Jugoslavije“ Mladena Srbinovića, slika „Dubrovnik“ Peđe Milosavljevića, radovi „Alegorija stočarstva“ i „Alegorija poljoprivrede“ vajara Tome Rosandića, slike i mozaici Mila Milunovića, tapiserije Jagode Buić, mermerne skulpture Save Sandića…
Uz redak kolosalni luster sa 4300 sijalica koji je među najvećima na svetu, unutrašnjost obiluje nameštajem i detaljima svog doba, ali i komadima univerzalne lepote.
Palata „Srbija“, u kojoj se nalaze neka od ministarstava srpske vlade, otvara se za posete u retkim prilikama, koje, imajući u vidu njene vrednosti, svakako treba iskoristiti.
Naš kolega Bojan Aleksić otkrio je u nedavnoj Noći muzeja „tajne“ koje tako strogo čuva Palata „Srbija“ od očiju javnosti… (danubeogradu.rs)
»»» Pogledajte ceo foto-album na našoj Facebook stranici!
